نقش مزوفون خاک در انعکاس شرایط استقرار بهینۀ زادآوری بلوط ایرانی (.Lindl Quercus brantii) در جنگل‌های زاگرس (مطالعۀ موردی: منطقۀ دالاب، استان ایلام)

این پژوهش با هدف بررسی نقش مزوفون خاک در شناسایی سریع و کم‌هزینۀ لکه­های دارای زادآوری و بدون زادآوری دانه­زاد بلوط ایرانی در اکوسیستم جنگلی بلوط زاگرس انجام گرفت. سؤال اصلی این تحقیق این است که چرا با وجود حفاظت بلند­مدت، برخی از نقاط دارای تعدادی زادآوری مناسب و برخی نقاط با وجود حضور درختان مادری، بدون زادآوری یا با زادآوری خیلی کم هستند. در شرایط فیزیوگرافی یکسان، 30 لکۀ 100 متر مربعی دارای زادآوری و 30 لکۀ بدون زادآوری یا دارای زادآوری کم در منطقۀ حفاظت‌شدۀ دالاب (شهرستان ایلام) تعیین شد. مزوفون خاک با نمونه­برداری از خاک لکه­ها و با استفاده از قیف برلیز استخراج و شناسایی شد. نمونه‌های خاک برای بررسی مزوفون خاک به­طور تصادفی در هر قطعه نمونه از عمق 0 تا 20 سانتی­متری جمع‌آوری شد. مزوفون خاک با استفاده از قیف برلیز استخراج شد. براساس رسته­بندی CCA لکه­های دارای زادآوری و بدون زادآوری که به‌ترتیب الگوی کپه­ای و یکنواخت درختان مادری بلوط را براساس شاخص جانسون و زایمر نشان دادند، برپایۀ خصوصیات ادافیکی به دو گروه مجزا تفکیک شدند. لکه­های با الگوی کپه­ای درصد رطوبت اشباع، فسفر فراهم، پتاسیم فراهم، رس، مادۀ آلی، ازت کل و ظرفیت تبادل کاتیونی بیشتری نسبت به الگوی تصادفی به‌سمت یکنواخت درختان دانه­زاد بلوط داشتند. نتایج نشان داد که تعداد مزوفون خاک در الگوی پراکنش کپه­ای (با زادآوری بیشتر) نسبت به الگوی یکنواخت (با زادآوری کمتر) بیشتر بود.